Studentengroei en student/staf ratio

Artikel

Het aantal studenten dat ingeschreven staat op de universiteit is de afgelopen jaren sterk gestegen. Tegelijkertijd is ook het aantal medewerkers op de universiteit toegenomen. Deze stijging is echter niet zo hoog als het aantal studenten. Doordat de overheid niet volledig compenseert voor de groei in het aantal studenten ontvangen de universiteiten al jaren minder geld per student. Dat staat op gespannen voet met het leveren van goed onderwijs en doen van goed onderzoek. Mede hierdoor is de hoge werkdruk een steeds groter probleem voor de universiteiten.

Universiteiten groeien
Het aantal studenten is tussen 2013 en 2022 toegenomen met ruim 40%. Het aantal medewerkers behorende tot de wetenschappelijke staf steeg in dezelfde periode ook, met 35%. Maar met name het deel van de staf dat voornamelijk onderwijs verzorgt, is de afgelopen jaren behoorlijk toegenomen, met 47,6% tov 2013. Het ondersteunend personeel is in de genoemde periode toegenomen met 32,8%. Alle universiteiten zijn de afgelopen jaren gegroeid, al zijn er opmerkelijke verschillen tussen de verschillende universiteiten te zien.

Ontwikkeling student/staf ratio
Ultimo 2022 bedraagt de ratio student-staf ratio 18,5. Dat betekent dat gemiddeld voor elke 18,5 studenten 1 fte aan onderwijzende medewerkers beschikbaar is. De ratio is samengesteld op basis van registerdata: het aantal studenten dat is ingeschreven (bron: ROD-wo 2022) op 1 oktober gedeeld door het aantal beschikbare fte zoals geteld op 31 december (bron: WOPI 2022). De ratio drukt niet de daadwerkelijke onderwijsbezetting uit.

Onder onderwijzend medewerkers wordt verstaan: hoogleraren, universitair (hoofd) docenten en overige docenten. Let wel: de meeste de medewerkers in deze categorie zijn naast het geven van onderwijs ook nog belast met het doen van wetenschappelijk onderzoek. Het is in de registers niet mogelijk het onderscheid te maken tussen tijd die wordt besteed aan onderwijstaken en tijd besteed aan onderzoek.
Het is ook mogelijk om in de grafiek de student/staf ratio te selecteren voor het gehele wetenschappelijke personeel (WP). In dat geval worden ook postdocs en PhD'ers mee geteld.
De gegevens zijn exclusief de sector Gezondheid: vanwege de overgang van de registratie van het personeel bij de medische faculteiten naar de universitaire medische centra, is het zicht op deze sector onvolledig.
De gegevens zijn exclusief de Open Universiteit: vanwege het unieke karakter van de Open Universiteit is het vaststellen van het aantal studenten op een gegeven peildatum niet mogelijk.
 

De verschillen in de student/staf ratio tussen de universiteiten zijn groot. Dit heeft vooral met name te maken met het type opleiding en het daarbij passende onderwijs: opleidingen met veel practica en praktische werkvormen, kennen over het algemeen een hoger ratio dan opleidingen met minder groepsgericht onderwijs. Daarnaast is er in het kader van de prestatieafspraken in de voorbije jaren ingezet op intensief en kleinschalig onderwijs. Hierdoor is de student/staf ratio voor sommige opleidingen gedaald. Ook hebben een aantal universiteiten te maken met een sterke groei van het aantal studenten waardoor de ratio juist weer toeneemt.